Urazy i ich profilaktyka w tenisie

Podczas uprawiania tenisa ziemnego najczęściej dochodzi do kontuzji w obrębie kończyn dolnych (45% wszystkich kontuzji). Na drugim miejscu występują uszkodzenia kończyn górnych (35%), a na trzecim tułowia (20%).

W trakcie meczu tenisowego tkanka mięśniowa jest narażona na działanie ogromnych sił towarzyszących ciągłym przyspieszeniom, hamowaniom czy zmianom kierunku poruszania się. Urazy mięśni są najczęstszymi kontuzjami w sporcie (55%). Dochodzi do nich najczęściej wskutek sumujących się mikrourazów, kiedy to uszkodzenia tkanki postępują szybciej niż jej naprawa.

Ryzyko wystąpienia lub nawrotu problemu może być zmniejszone poprzez odpowiednią budowę programu treningowego (stopniowo wzrastające obciążenie), prawidłowo dobrany sprzęt tenisowy oraz poprawną technikę uderzeń.

Ciało zawodnika jest systemem połączonych ze sobą elementów - nogi, biodra, tułów, barki, łokcie i nadgarstki. Każdy z nich dostarcza część energii, która jest wyzwolona przy odbiciu piłki. Niezmiernie istotne dla jakości uderzenia jest kolejne „włączanie się” tych elementów w ruch. Tylko wtedy wygenerowana siła (reakcja podłoża i aktywność mocnych mięśni nóg i tułowia) może być przeniesiona do kończyny górnej. Zbadano, że aż 51% całkowitej energii kinetycznej i 54% całkowitej siły jest rozwijana poprzez połączenie nogi-biodra-tułów. Bark jest swoistym „lejkiem” i regulatorem siły, a łokieć i nadgarstek przenoszą ją na rakietę. Zaburzenia w funkcjonowaniu początkowych połączeń elementów tego łańcucha, a więc nóg, bioder i tułowia, prowadzą do przeciążenia końcowych ogniw – łokcia i nadgarstka.

Podstawą profilaktyki urazów tenisowych są odpowiednie treningi przygotowania fizycznego połączone ze stałymi, okresowymi kontrolami u fizjoterapeuty i lekarza sportowego. Program profilaktyczny oznacza dla tenisistów specyficzny trening, mający na celu zapobieganie kontuzjom. Polega on na przygotowaniu organizmu do znoszenia asymetrycznych obciążeń występujących w tenisie. Powinien on być wprowadzany od samego początku procesu treningowego.

Pomocnym elementem w profilaktyce kontuzji jest odnowa biologiczna, a najczęściej wybieranymi sposobami na przyspieszenie regeneracji są masaż i sauna. Zapobiegają one urazom pojawiającym się wskutek przemęczenia.

Uważa się, że jednym z głównych czynników decydujących o rozwoju chronicznego problemu jest ignorowanie bólu. Gdy ból się pojawi, nie należy zwlekać z wizytą u lekarza lub fizjoterapeuty, którzy pomogą wyleczyć kontuzję zanim osiągnie ona rozmiary utrudniające powrót do pełnej sprawności.

W zapobieganiu urazom niezmiernie ważna jest staranna rozgrzewka i czynności wyciszające organizm po grze (powinny trwać 10-15 minut). Podczas gry w zimną i wietrzną pogodę, nie wolno zapominać o założeniu długich spodni. Pomogą one w rozgrzaniu mięśni i ścięgien, które będą w stanie przeciwstawić się większym siłom.

Ścięgna nie lubią raptownych zmian obciążeń, dlatego nie powinno się zbyt gwałtownie zwiększać częstotliwości i czasu trwania wysiłku fizycznego. Dobrą praktyką jest też unikanie grania zbyt dużej liczby meczów bez należytego wypoczynku miedzy nimi.

Autor: mgr Krzysztof Guzowski