Kręgosłup – nasz słaby punkt
22.12.2011
Bóle kręgosłupa to jedna z najczęstszych, ludzkich dolegliwości. Szacuje się, że od 75 do 85% ludzi cierpi albo będzie cierpiało w swoim życiu z powodu bólu kręgosłupa, a choroby odcinka lędźwiowego kręgosłupa są najczęstszą przyczyną niesprawności ludzi po 45 roku życia.
Ból odczuwany w kręgosłupie może pochodzić od różnych jego elementów: mięśni, więzadeł, torebek stawowych, nerwów, chrząstek, a także tkanki miękkiej - krążków międzykręgowych, inaczej nazywanych „dyskami”. W czasie wykonywania codziennych aktywności, podnoszenia ciężarów, uprawiania sportu tkanki te są obciążane: zgniatane, rozciągane i napinane. Jeśli siła działająca na tkankę będzie większa od jej wytrzymałości, tkanka ulegnie uszkodzeniu. Nawet małe uszkodzenie wewnętrznych warstw pierścienia dysku może powodować silny ból.
Często mamy do czynienia z całym łańcuchem reakcji towarzyszących bólowi. Podczas podrażnienia tkanek lub po ich uszkodzeniu uwolnionych zostaje wiele substancji chemicznych, które wpływając na zakończenia nerwowe, powodują ból. Niektóre z tych substancji wywołują proces zapalny, a także obrzęk, które nasilają odczuwanie bólu. Proces zapalny może przebiegać przez kilka dni lub kilka tygodni.
Jeśli ból jest odczuwalny w pośladku, udzie, goleni (podudziu) lub w stopie najprawdopodobniej zostały uciśnięte lub sa drażnione wychodzące z kręgosłupa. Ból promieniujący do nogi określa się mianem „rwy kulszowej” lub „rwy udowej” (zależnie od nerwu który daje te objawy). W przypadku kończyny górnej spotykamy się z „rwą ramienną”, dla której charakterystyczny jest ból na wysokości ramienia, przedramienia, lub dłoni. Jeśli objawy rwy są stałe i mają ostry przebieg, wymagają niezwłocznej konsultacji z lekarzem.
Długo utrzymywane niekorzystne dla kręgosłupa pozycje lub toczący się w obrębie stawów kręgosłupa stan zapalny, ból i obrzęk wywołują szereg zmian w funkcjonowaniu tkanki mięśniowej. Niektóre mięśnie mają tendencje do obniżania swojego napięcia, inne natomiast (najczęściej te powierzchowne) podnoszą swoje napięcie. Właśnie dlatego „problemom kręgosłupowym” często twarzyszy ból mięśni, które mogą trwać w przewlekającym się, stałym napięciu, przez co są gorzej ukrwione. W obrębie mięśni mogą także tworzyć się miejsca podwyższonego napięcia, które wywołują ból. Nazywane są one punktami spustowymi bólu.
Jeśli w skrajnych ustawieniach kręgosłupa: w skłonach, w wyproście, w skrętach odczuwany jest mocny, punktowy i wyraźnie zlokalizowany ból, może to świadczyć o problemie toczącym się w obrębie stawów międzywyrostkowych kręgosłupa. Może on być skutkiem przeciążenia chrząstki i drażnienia warstwy podchrzęstnej albo na przykład z przeciążenia lub uszkodzenia torebki stawowej. Objawy te bardzo często towarzyszą niestabilności danego stawu albo zmniejszeniu jego ruchomości.
Ponieważ choroby kręgosłupa są bardzo pospolite, a ich przebieg i ewentualna możliwość powikłań jest bardzo różna, nie powinno się ich leczyć na własną rękę i porównywać objawami występującymi u kogoś innego. Zdarza się, że podobny ból u dwóch osób jest wynikiem dwóch różnych problemów, wymagających całkiem odmiennej terapii. Dlatego bardzo ważne jest, aby z bólami kregosłupa zgłaszać się do specjalisty, który odkruzje źródło problemu i zastosuje odpowiednie leczenie.
Autor: Rafał Augustyniak
