Najczęstsze urazy rowerzystów
21.12.2011
Współczesne kolarstwo to wiele różnych dyscyplin, gdzie „kraksy” i „dzwony” są wliczone w ryzyko uprawiania tego sportu, a ból pleców czy kolana poczuł prawie każdy kolarz. Jakie zatem kontuzje są najczęstsze i jak można wpłynąć na zmniejszenie ryzyka ich odniesienia?
Rodzaje urazów
Urazy w kolarstwie możemy podzielić na ostre, czyli powstające w skutek jednorazowego wypadku, oraz przeciążeniowe – wynikające z chronicznego przeciążania określonej struktury anatomicznej, co prowadzi do jej stopniowego uszkadzania.
Urazy ostre to w przypadku kolarstwa najczęściej urazy spowodowane upadkiem. Typowy scenariusz takiego zdarzenia wygląda następująco: kolarz w czasie upadku odruchowo chroniąc rękoma głowę doznaje urazu obręczy barkowej i/lub kończyny górnej. Do typowych urazów należą złamania obojczyka, złamania kości okolicy łokcia i nadgarstka oraz zwichnięcia stawu barkowo-obojczykowego.
Na urazy przeciążeniowe rowerzysta narażony jest z dwóch powodów. Pierwszym z nich jest wielokrotnie powtarzany ruch obracania korbami. Jego skutkiem są urazy przeciążeniowe o charakterze dynamicznym najczęściej dotyczą kończyny dolnej. Należą do nich m.in. konflikt rzepkowo-udowy, zespół tarcia pasma biodrowo-piszczelowego, tendinopatia ścięgna Achillesa.
Drugi powód to długotrwałe utrzymywanie pozycji zgięciowej i podporu na kierownicy, wywołujące urazy powstające w mechanizmie statycznego przeciążenia. Tego typu kontuzje najczęściej dotyczą kręgosłupa – szczególnie narażone są na nie odcinki lędźwiowy i szyjny, oraz kończyny górnej – np. neuropatia nerwów w okolicy nadgarstka.
Zapobieganie
Profilaktyka urazów w sportach rowerowych powinna być działaniem wielopłaszczyznowym. Głównymi grupami czynników zagrażających zdrowiu cyklisty są błędy treningowe, złe dopasowanie sprzętu, nie stosowanie treningu uzupełniającego oraz nieodpowiedni proces regeneracji powysiłkowej.
Trening powinien być realizowany według planu podzielonego na cykle, okresy i poszczególne treningi. Podstawowym elementem profilaktycznym każdego treningu powinna być odpowiednia rozgrzewka przed oraz „stygnięcie” po treningu. Błędy w technice jazdy również będą generować przeciążenia.
Dopasowanie roweru do anatomii rowerzysty ma kolosalne znaczenie. Do źle dobranego sprzętu będzie musiał się dopasować rowerzysta, a to pociągnie za sobą konsekwencje w postaci nadwyrężeń najbardziej narażonych na nie części ciała. Zakładanie kasku, a w bardziej ekstremalnych odmianach kolarstwa również zbroi i ochraniaczy, znacznie wpływa na złagodzenie konsekwencji upadków.
Trening uzupełniający to rodzaj treningu, który powinien stosować każdy cyklista. Dzięki niemu można zmniejszyć ryzyko doznania kontuzji, poprawić sprawność ogólną, co polepsza osiągi oraz redukuje negatywne skutki długotrwałego siedzenia na rowerze i obracania korbami. Tego rodzaju trening powinien zawierać m.in. ćwiczenia korygujące różnice w napięciu mięśniowym, powstającym w wyniku jazdy na rowerze (rozluźnianie skróconych mięśni, wzmacnianie mięśni „rozleniwionych”), ćwiczenia centralnej stabilizacji, ćwiczenia propriorecepcji (czucie głębokie).
Odpowiedni czas odpoczynku (biernego i czynnego), stosowanie zabiegów odnowy biologicznej oraz dopasowana do cech indywidualnych i treningu dieta to elementy usprawniające powysiłkową regenerację.
Zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć. Zaistniały problem należy zdiagnozować i podjąć terapię, gdyż nawarstwiające się kontuzje są coraz trudniejsze do wyleczenia.
Autor: Tomasz Sołowiński, fizjoterapeuta
